Chuỗi Công Cụ Operational Excellence | #20: Office Depot và Bước Ngoặt 1 Tỷ USD
Tái cấu trúc để trở lại đường đua, với bài học từ lăng kính Operational Excellence.
Chào mừng bạn đến với bài viết cuối tuần đặc biệt dành riêng cho phiên bản dành cho người đăng ký trả phí Loyal Fan.
Đây là bài viết số 20 trong Chuỗi bài viết về Bộ Công Cụ Operational Excellence.
Nội dung
Phần 1 – Office Depot: Từ Biểu Tượng Đến Khủng Hoảng
Phần 2 – Bước Ngoặt 1 Tỷ USD: Tái Cấu Trúc Chiến Lược
Phần 3 – 5 công cụ Operational Excellence nâng cao để “giải phẫu” Office Depot
Phần 4 – Bài học cho bất kỳ doanh nghiệp nào: Danh sách hành động 90 ngày
Phần 1 – Office Depot: Từ Biểu Tượng Đến Khủng Hoảng
Thời hoàng kim của văn phòng phẩm Mỹ
Office Depot (ODP) được thành lập năm 1986 tại Florida, Mỹ. Chỉ sau chưa đầy một thập kỷ, công ty đã vươn lên trở thành một trong những chuỗi bán lẻ văn phòng phẩm lớn nhất thế giới, cạnh tranh trực tiếp với Staples. Vào cuối thập niên 1990, doanh thu hàng năm của Office Depot đạt trên 10 tỷ USD và không ngừng tăng trưởng (ODP Historical Annual Reports).
Trong giai đoạn 2005–2010, công ty đạt đỉnh cao: doanh thu năm 2010 khoảng 17,5 tỷ USD với hơn 1.600 cửa hàng tại Bắc Mỹ (ODP Annual Report 2010). Nói một cách dễ hiểu: nếu một văn phòng ở Mỹ cần mua giấy in, ghim, bút bi, hay ghế xoay – Office Depot gần như là lựa chọn số một.
Cú sốc Amazon và sự thay đổi thói quen mua sắm
Nhưng bắt đầu từ cuối những năm 2000, thương mại điện tử – đặc biệt là Amazon – đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi. Khách hàng doanh nghiệp và cá nhân đều nhanh chóng nhận ra rằng họ có thể mua cùng một sản phẩm trên mạng, giá rẻ hơn, lại được giao tận nơi.
Theo báo cáo của Deloitte (2019), Amazon chiếm gần 50% thị phần thương mại điện tử tại Mỹ, khiến các chuỗi bán lẻ truyền thống, trong đó có Office Depot, dần mất chỗ đứng. Trong khi Amazon đầu tư mạnh vào logistics và công nghệ dự báo nhu cầu, Office Depot vẫn nặng gánh mô hình cửa hàng truyền thống với chi phí vận hành cao.
COVID-19: cú đấm chí mạng
Nếu Amazon là “cú hích” đầu tiên, thì đại dịch COVID-19 là cú knock-out. Khi hàng triệu người chuyển sang làm việc từ xa, nhu cầu văn phòng phẩm truyền thống sụt giảm nghiêm trọng.
Trong Báo cáo thường niên 2023, ODP Corporation cho biết doanh thu thuần của họ chỉ còn khoảng 8,5 tỷ USD, giảm gần một nửa so với mức 17,5 tỷ USD năm 2010. Công ty cũng xác nhận đã phải đóng hơn 400 cửa hàng trong vòng 5 năm để cắt giảm chi phí (ODP Annual Report 2023).
CNBC (2024) bình luận: “Office Depot đang đối mặt với bài toán sinh tử. Nếu không chuyển đổi, họ có nguy cơ trở thành Sears thứ hai – một biểu tượng bán lẻ lụi tàn vì không kịp thích ứng.”
Vì sao lại là bước ngoặt 1 tỷ USD?
Trước áp lực khủng hoảng, ODP Corporation – công ty mẹ của Office Depot – đã công bố một kế hoạch tái cấu trúc quy mô lớn trị giá 1 tỷ USD (Bloomberg, 2024). Mục tiêu không còn là duy trì mô hình cũ, mà là tái định nghĩa doanh nghiệp: từ một chuỗi cửa hàng văn phòng phẩm trở thành một đối tác vận hành cho doanh nghiệp.